ប្លុកឆែនគឺជាប្រព័ន្ធមួយនៃការធ្វើកំណត់ត្រារបាយការណ៍ព័ត៌មានតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដែលមានភាពស្មុគស្មាញ មិនអាចផ្លាស់ប្តូរ មិនអាចលួច ឬ ក្លែងបន្លំប្រព័ន្ធបាន ហើយដែលអាចធ្វើការបែងចែកព័ត៌មាន ឬប្រតិបត្តិការយ៉ាងមានតម្លាភាព។ ឬអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតបានថា ប្លុកឆែនគឺជាសង្វាក់ប្លុកដែលផ្ទុកនូវរបាយការណ៍ព័ត៌មាន។
ឧទាហរណ៍៖ ប្លុកប៊ីតខ័ញ (Bitcoin Block) មានផ្ទុកនូវព័ត៌មានអំពីអ្នកផ្ញើរ អ្នកទទួល និង ចំនួនប៊ីតខ័ញដែលត្រូវផ្ទេរ។ Block Bitcoin, ប្លុកទីមួយនៅក្នុងសង្វាក់ (Chain) ត្រូវបានគេហៅថាជាប្លុកដើម ឬ ប្លុកដំបូង (Genesis Block) ។
ប្លុកបាគង (Bakong Block) មានផ្ទុកនូវព័ត៌មានអំពីអ្នកផ្ញើរ អ្នកទទួល និង ចំនួនទឹកប្រាក់ដែលត្រូវផ្ទេរ។
(បន្ថែម)៖ ប្លុកឆែន គឺជាបច្ចេកវិទ្យាដែលនៅពីក្រោយទ្រព្យសម្បត្តិឌីជីថល។ វាគឺជាសៀវភៅដែលមិនអាចបំផ្លាញបានដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការកត់ត្រាប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងអាចត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីរក្សាប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុនិងអ្វីៗផ្សេងទៀតដែលមានតម្លៃ។ វាគឺជាសៀវភៅបញ្ជីវិមជ្ឈការ (Decentralized) ដែលមិនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយភាគីទីបី ឬស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ។ គ្មានបច្ចេកវិទ្យាណាល្អឥតខ្ចោះបែបនេះ នោះទេហើយបច្ចេកវិទ្យា Blockchain គឺជាបច្ចេកវិទ្យាមួយក្នុងចំណោមបច្ចេកវិទ្យាទាំងនោះ។
Blockchain ហាក់ដូចជាស្មុគស្មាញហើយប៉ុន្តែគំនិតស្នូលរបស់វាពិតជាសាមញ្ញណាស់។ Blockchain គឺជាប្រភេទនៃមូលដ្ឋានទិន្នន័យ (Database) ។ ដើម្បីអាចយល់ពី Blockchain ត្រូវតម្រូវអោយយល់ដំបូងថាមូលដ្ឋានទិន្នន័យ(Database)គឺជាអ្វី?
មូលដ្ឋានទិន្នន័យ(Database)គឺជាបណ្តុំនៃព័ត៌មានដែលត្រូវបានរក្សាទុកតាមអេឡិចត្រូនិកនៅលើប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ។ ព័ត៌មានឬទិន្នន័យនៅក្នុងមូលដ្ឋានទិន្នន័យជាទូទៅត្រូវបានរៀបចំឡើងតាមទម្រង់តារាងដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការស្វែងរកនិងត្រងសម្រាប់ព័ត៌មានជាក់លាក់។
តាមពិតគំនិតនៅពីក្រោយបច្ចេកវិទ្យា Blockchain ត្រូវបានពិពណ៌នាដំបូងគេបង្អស់នៅដើមឆ្នាំ 1991។
នៅពេលដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវលោក Stuart Haber និង W. Scott Stornetta បានណែនាំដំណោះស្រាយជាក់ស្តែងតាមការគណនាសម្រាប់ការបោះត្រា ពេលវេលាលើ ឯកសារឌីជីថល ដែលពួកគេមិនអាចទាញត្រលប់ថយក្រោយបាន (Backdated)។
ប្រព័ន្ធនេះបានប្រើខ្សែសង្វាក់សម្ងាត់នៃប្លុកដែលមានសុវត្ថិភាពដើម្បីរក្សាទុកឯកសារដែលបានបោះត្រាពេលវេលា។
ហើយនៅឆ្នាំ 1992 ក៏ត្រូវបានគេបញ្ចូលទៅក្នុងការរចនា ដែលធ្វើឱ្យវាកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពដោយអនុញ្ញាតឱ្យឯកសារជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលចូលទៅក្នុងប្លុកតែមួយ។
តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្លុកឆែនភាគច្រើនមិនត្រូវបានគេប្រើប្រាស់វានោះទេ រហូតដល់វាត្រូវបានកែសម្រួលឡើងវិញដោយវិស្វករពត៌មានវិទ្យាម្នាក់ដែលមិនបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណច្បាស់លាស់ដែលគេស្គាល់ថាជា Satoshi Nakamoto ក្នុងឆ្នាំ 2009 បានបង្កើតរូបិយប័ណ្ណឌីជីថលដែលមានឈ្មោះថា Bitcoin ។
